Zapraszam Cię do przeczytania tekstu od Joanny Noa Wrześniowskiej – Psychologa klinicznego i Terapeuty.

Człowiek jest istotą stadną. Nawet pustelnicy co jakiś czas wychodzą do ludzi. Ma to swoje zalety, ale ma też ciemniejsze strony. Każdy człowiek niesie w sobie bagaż nie tylko swoich doświadczeń, ale jak mówi dr Gabor Mate, także doświadczeń swoich rodziców i dziadków. Wszystko to ma wpływ na nasze relacje z innymi i na nasze reakcje na innych. To, w jaki sposób w relacji z nami zachowują się nasi rodzice, determinuje nasz styl przywiązania. Na ten temat można znaleźć mnóstwo rzetelnych informacji w internecie, więc nie będę o tym tutaj pisać. Dużo bardziej interesujące jest to, co mówi dr Dan Siegel z UCLA: „Fantastyczną wiadomością jest to, że możesz nadać sens swoim doświadczeniom z dzieciństwa – szczególnie relacji z rodzicami – i zamienić je w swój własny model przywiązania ukierunkowany na bezpieczeństwo. Relacje z przyjaciółmi, partnerami/partnerkami, dziećmi poprawią się wtedy radykalnie. A ty będziesz się czuć dużo lepiej ze sobą!”

Żyjemy w naprawdę wspaniałych czasach, kiedy nauka pokazuje, że coś, co jeszcze 20 lat temu było uważane za niezmienialne, teraz możemy zmieniać. Wystarczy zaangażować się w pracę na rzecz swojego lepszego życia!

By tworzyć zdrowe relacje, umieć dbać o siebie w relacjach, które są nam niejako dane odgórnie (na przykład współpracownicy w sytuacji, kiedy nie możemy akurat rzucić papierami) warto zadać sobie pytanie, co jest dla nas ważne, jakie są nasze intencje. Nie mamy wpływu na innych ludzi, nie możemy niczego od nich oczekiwać. Dlatego skupiamy się na sobie. Czy chcesz być bardziej cierpliwa, stanowcza, łagodniejsza? W jakim kierunku chcesz podążać? Gdy już to ze sobą ustalisz, zacznij zwracać uwagę na swoje myśli i na emocje, które te myśli generują, gdy wchodzisz w interakcję z innymi. Nie do końca od nas zależy jakie myśli do nas przyjdą i jakie wywołają emocje, ale od nas zależy nasze zachowanie. Hasło: „Ale on mnie wkurza” jest oddaniem odpowiedzialności za siebie temu komuś właśnie. Hasło: „Jego zachowanie spowodowało, że podniosło mi się ciśnienie. Co mogę z tym zrobić?” otwiera możliwość podjęcia najbardziej w danym momencie funkcjonalnej decyzji dotyczącej naszego zachowania. Przyjęcie takiej postawy oznacza, że wchodzisz na drogę „uważnej świadomości”.

Ciekawym doświadczeniem jest przeszukiwanie mózgu pod kątem skojarzeń. Gdy pacjentka mówi mi, że od pierwszego wejrzenia nie polubiła nowej współpracowniczki pytam: a kogo ci ona przypomina? A jeśli nie ona cała to może jakiś jej fragment? Może sposób w jaki wymawia konkretne słowo, gest, grymas? Bardzo często okazuje się, że owszem, w zakamarkach pamięci siedzi tamta pani od polskiego, która tak samo machała ręką, a z którą się nie lubiliśmy, albo ten wujek, co targał za policzki, i w taki sam sposób mruga oczami, czy kolega ze starszej klasy, który tak samo chodzi i przy wszystkich nas ośmieszył. Gdy znajdziemy to połączenie, można podjąć decyzję o pracy nad nim. Przyjąć pozycję obserwatora, oddychać i robić miejsce emocjom. Z czasem bodźce te będą coraz słabsze i coraz rzadziej będą wpływały na to jak postrzegamy innych.

Obserwuj z ciekawością swoje zachowanie w relacjach z innymi. Zazwyczaj jest ono bardzo schematyczne – działamy w oparciu o wypracowane skrypty – robimy coś i w ogóle o tym nie myślimy, oczekujemy za to bardzo konkretnych efektów, które ku naszemu zdziwieniu (lub frustracji) nie pojawiają się. Poznanie własnych wzorów zachowań pozwali ci zdecydować, które są funkcjonalne, a z których chcesz zrezygnować.

Bądź obecna w relacji. Pamiętasz tę uważność, z którą obserwujesz swoje emocje, albo robisz skan ciała? Uruchom ją w relacji z innymi ludźmi. Nie oczekuj, że ją odwzajemnią. Ale zobaczysz jak inaczej zaczną wyglądać twoje relacje z ludźmi, kiedy cała twoja uwaga będzie ukierunkowana na nich, a nie na ciebie, głupiego szefa, czy beznadziejną przysłowiową teściową (moja była wspaniała, żeby nie było!). Gdy dołożysz do tego rezygnację z oceniania i chęci kontroli, bardzo szeroko otworzysz drzwi ku zupełnie nowej jakości bycia z innymi. Ludzie będą bowiem czuli, że ich słuchasz, jesteś dla nich, mogą ci zaufać.

Niezwykle ważne jest także opanowanie sztuki funkcjonalnego wyrażania niezgody i złości. Oczywiście funkcjonalność zależy od kontekstu, ale są bazowe reguły, których warto się trzymać ze względu na zdrowie psychiczne. Pierwsza i najważniejsza: zawsze masz prawo wyrazić swój sprzeciw i swoje emocje. Nawet jeśli wydaje ci się, że jest to niemożliwe – podejmuj działanie. Bez oczekiwań. Zacznij od stosowania komunikatu Ja. Zawsze i przy każdej okazji. O komunikacie Ja również znajdziesz bardzo dużo rzetelnych informacji w internecie i wiele książek, więc nie będę się tu nad nim rozwodzić.

Gdy czujesz się zaatakowana, niesłusznie oskarżona, wykorzystywana – zdecyduj jak chcesz się zachować. Odwołaj się do swoich wartości, do kierunku w jakim chcesz podążać. Popatrz w jakiej formie jesteś w tym momencie. Czy pójście na wojnę będzie ci służyło na długą metę? Czy jesteś gotowa ponieść konsekwencje otwartej walki? Czy może bardziej funkcjonalnie będzie schować sarkazm, czy obrażanie kogoś i wyrażenie swoich odczuć właśnie przy wykorzystaniu komunikatu Ja oraz silnego, asertywnego: „nie”, „nie chcę”, „nie życzę sobie”. A może będziesz miała akurat w sobie tyle siły, żeby się uśmiechnąć, wzruszyć ramionami i iść swoją drogą? Pamiętaj tylko, żeby nie pomylić świadomej obojętności ze strategią unikania. Emocjom zawsze trzeba się przyjrzeć i dać miejsce. I dopiero z tego punktu decydować o wyborze zachowania.

Opanowanie sztuki obserwacji, dawania miejsca emocjom i podejmowania decyzji co do działania, które będzie najlepsze w danym momencie to właśnie wyjście ze wzorców przywiązań, schematów zakodowanych przez wydarzenia z przeszłości, połączeń między tym co się kiedyś stało i śladem jaki odcisnął się w naszym umyśle powodując konkretne zachowania w teraźniejszości. To wzięcie odpowiedzialności za siebie i swoje życie, bez względu na wielkość i ciężar bagażu jaki przypadł nam w udziale. A większa odpowiedzialność to wyższa samoocena i większa sprawczość – niezbędne, by układać swoje życie w pełnej zgodzie ze sobą.Joanna Noa Wrześniowska
Psycholog, terapeuta ACT I EMDR
Psycholog śledczyJoanna Wrześniowska jest psychologiem klinicznym, terapeutą ACT i EMDR. Specjalizuje się w pracy z osobami żyjącymi z depresją, lękami, znajdującymi się w sytuacjach kryzysowych i po przeżyciu traumy. Uczy swoich pacjentów, jak akceptować to, czego nie mogą zmienić, skąd czerpać siłę, by zmieniać to, co zmienić mogą i jak rozróżnić jedno od drugiego. A wszystko w duchu głębokiego samo-współczucia. Więcej na stronie www.wrzesniowska.pl.

Joanna Noa Wrześniowska

Psycholog, terapeuta ACT I EMDR

Psycholog śledczy

Joanna Wrześniowska jest psychologiem klinicznym, terapeutą ACT i EMDR. Specjalizuje się w pracy z osobami żyjącymi z depresją, lękami, znajdującymi się w sytuacjach kryzysowych i po przeżyciu traumy. Uczy swoich pacjentów, jak akceptować to, czego nie mogą zmienić, skąd czerpać siłę, by zmieniać to, co zmienić mogą i jak rozróżnić jedno od drugiego. A wszystko w duchu głębokiego samo-współczucia. Więcej na stronie www.wrzesniowska.pl.