Każdy z nas czasami czuje się lepiej, a czasami gorzej. To normalne i naturalne. Często w terapii korzystam z metafory medycznej, mówiąc, że tylko trup ma równą linię, żywe serca biją góra-dół. Kwestią tak naprawdę nie jest unikanie dołków, czy udawanie, że ich nie ma, a raczej zdrowe wypłaszczenie tej sinusoidy, by zarówno to co miłe, jak niemiłe nas nie rozkładało na łopatki. A kluczem jest tutaj autentyczność.

W badaniu z 2015 roku przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu Harvarda i Columbii zauważono, że autentyczność należy do obszaru moralności i uważana jest za cnotę! Dr Gabor Matę nieustająco podkreśla, jak ważna jest autentyczność nie tylko dla zdrowia psychicznego, ale także fizycznego. Autentyczność powiązana jest z samooceną, poczuciem sensu, witalnością, umiejętnością wyznaczania i realizowania celów. Odgrywa ważną rolę w strategiach radzenia sobie, które pozwalają ludziom przechodzić przez trudne sytuacje w zdrowy sposób, bez sięgania po niszczące zachowania takie jak picie, czy branie narkotyków. Ogranicza wpływ negatywnych skutków samotności.

Diane Mottl pisze: „Bycie autentyczną oznacza, że nasze działania i słowa są spójne z naszymi przekonaniami i wartościami. To bycie sobą, nie imitacją tego kim myślimy, że powinniśmy być, albo kim powiedziano nam, żebyśmy były. W autentyczności nie ma powinności.”

Michael Kernis i Brian Goldman jako pierwsi zaczęli badać autentyczność, która wcześniej traktowana była jako cecha niemierzalna. Ich inwentarz autentyczności składa się z czterech kluczowych czynników:

1. samoświadomość – wiedza i zaufanie w swoje racje, emocje, preferencje i możliwości,
2. bezstronne przetwarzanie: jasność w ocenie swoich mocnych i słabych stron bez zaprzeczania i obwiniania,
3. zachowanie: działanie zgodne z własnymi wartościami i potrzebami, nawet przy ryzyku krytyki lub odrzucenia,
4. orientacja w relacjach: bliskie relacje, które z natury wymagają otwartości i uczciwości.

W Terapii Akceptacji i Zaangażowania określenie wartości to jeden z procesów terapeutycznych. Niezbędny, by wyznaczyć życiowe kierunki. W świecie pędzącym za odhaczaniem kolejnych celów, często zapominamy o kierunkach właśnie, które realizować można na wiele różnych sposobów, zależnie od sytuacji, w której się znajdujemy. Daje nam to większą elastyczność, a ta, jak wiadomo, sprzyja ogólnemu dobrostanowi.

Ja pracuję na dwóch formularzach wartości. Pierwszy z nich określa ważne w naszym życiu obszary, takie jak: rodzina, związek, rodzicielstwo, praca, przyjaciele, obywatelstwo, zdrowie, ekologia, duchowość, rozwój, edukacja. Zadajemy sobie pytanie, na ile dany obszar jest dla nas ważny i jak często działamy na jego rzecz. Staramy się identyfikować bariery, które powstrzymują nas przed pełnym zadowoleniem w tym obszarze i intencje – jak chcemy się zachowywać, by owo zadowolenie osiągnąć.  Drugi formularz to spis kilkudziesięciu wartości, takich między innymi jak: rozwój, zdrowie, komfort, przyjemności, przygody, uczciwość, towarzyskość, otwartość, odwaga, spokój, tradycja itd. Sortujemy je bardzo szybko, wybieramy dziesięć i określamy jakie zachowania prowadzą do realizacji danej wartości.

Najpiękniejsze w tej pracy jest to, że u każdej osoby, bez względu na zestaw wartości, zachowania zazębiają się i tworzą pewien wzór, który nazywam „wzorem na dobre życie”. Warto wracać co jakiś czas do listy swoich wartości, weryfikować ją, dobierać nowe. A w czasach gorszego samopoczucia zajrzeć po to, żeby przypomnieć sobie, co jest dla nas ważne i co możemy zrobić, żeby wrócić na ścieżkę znaczącego życia. Bo to znaczenie, czy sens w życiu, wydaje mi się być esencją mocy.

Joanna Noa Wrześniowska

Psycholog, terapeuta ACT I EMDR

Psycholog śledczy

Joanna Wrześniowska jest psychologiem klinicznym, terapeutą ACT i EMDR. Specjalizuje się w pracy z osobami żyjącymi z depresją, lękami, znajdującymi się w sytuacjach kryzysowych i po przeżyciu traumy. Uczy swoich pacjentów, jak akceptować to, czego nie mogą zmienić, skąd czerpać siłę, by zmieniać to, co zmienić mogą i jak rozróżnić jedno od drugiego. A wszystko w duchu głębokiego samo-współczucia. Więcej na stronie www.wrzesniowska.pl.